Thi hành án dân sự và những điều cần biết

Bản án, quyết định nào được thi hành? Quyền và nghĩa vụ của các bên trong việc thi hành án dân sự được quy định như thế nào?

Hãy cùng Luật Trường Minh Ngọc tìm hiểu vấn đề này như sau:

Bản án, quyết định nào được thi hành?  

Theo Điều 2 Luật Thi hành án dân sự năm 2008, sửa đổi, bổ sung năm 2014, 2018, 2020, 2022 (sau đây gọi tắt là Luật THADS 2008), những bản án, quyết định được thi hành theo Luật này bao gồm:

- Bản án, quyết định quy định tại Điều 1 của Luật này đã có hiệu lực pháp luật (bản án, quyết định dân sự, hình phạt tiền, tịch thu tài sản, truy thu tiền, tài sản thu lợi bất chính, xử lý vật chứng, tài sản, án phí và quyết định dân sự trong bản án, quyết định hình sự, phần tài sản trong bản án, quyết định hành chính của Tòa án, quyết định của Tòa án giải quyết phá sản, quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh của Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh, quyết định giải quyết khiếu nại quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh của Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, Hội đồng giải quyết khiếu nại quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh[3] có liên quan đến tài sản của bên phải thi hành và phán quyết, quyết định của Trọng tài thương mại):

• Bản án, quyết định hoặc phần bản án, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm không bị kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm;
• Bản án, quyết định của Tòa án cấp phúc thẩm;
• Quyết định giám đốc thẩm hoặc tái thẩm của Tòa án;
• Bản án, quyết định dân sự của Tòa án nước ngoài, quyết định của Trọng tài nước ngoài đã được Tòa án Việt Nam công nhận và cho thi hành tại Việt Nam;
• Quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh của Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh, quyết định giải quyết khiếu nại quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh của Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, Hội đồng giải quyết khiếu nại quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh mà sau 15 ngày kể từ ngày có hiệu lực pháp luật đương sự không tự nguyện thi hành, không khởi kiện tại Tòa án;
• Phán quyết, quyết định của Trọng tài thương mại;
• Quyết định của Tòa án giải quyết phá sản.

- Những bản án, quyết định sau đây của Tòa án cấp sơ thẩm được thi hành ngay, mặc dù có thể bị kháng cáo, kháng nghị:

• Bản án, quyết định về cấp dưỡng, trả lương, trả công lao động, trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm, trợ cấp mất sức lao động hoặc bồi thường thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, tổn thất về tinh thần, nhận người lao động trở lại làm việc;
• Quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời.

Quyền và nghĩa vụ của các bên trong việc thi hành án dân sự được quy định như thế nào?

- Theo các khoản 1, 2, 3, 4 Điều 3 Luật THADS 2008, các bên trong quan hệ thi hành án dân sự gồm có đương sự, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan.

- Đương sự bao gồm người được thi hành án, người phải thi hành án.

• Người được thi hành án là cá nhân, cơ quan, tổ chức được hưởng quyền, lợi ích trong bản án, quyết định được thi hành.
• Người phải thi hành án là cá nhân, cơ quan, tổ chức phải thực hiện nghĩa vụ trong bản án, quyết định được thi hành.

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trực tiếp đến việc thực hiện quyền, nghĩa vụ thi hành án của đương sự.

Quyền, nghĩa vụ của người được thi hành án

Điều 7 Luật THADS 2008 quy định người được thi hành án có các quyền sau đây:

• Yêu cầu thi hành án, đình chỉ thi hành một phần hoặc toàn bộ bản án, quyết định, áp dụng biện pháp bảo đảm, áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành án được quy định trong Luật này;
• Được thông báo về thi hành án;
• Thỏa thuận với người phải thi hành án, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan về thời gian, địa điểm, phương thức, nội dung thi hành án;
• Yêu cầu Tòa án xác định, phân chia quyền sở hữu, sử dụng tài sản; yêu cầu Tòa án giải thích những điểm chưa rõ, đính chính lỗi chính tả hoặc số liệu sai sót; khởi kiện dân sự để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình trong trường hợp có tranh chấp về tài sản liên quan đến thi hành án;
• Tự mình hoặc ủy quyền cho người khác xác minh, cung cấp thông tin về điều kiện thi hành án của người phải thi hành án;
• Không phải chịu chi phí xác minh điều kiện thi hành án do Chấp hành viên thực hiện;
• Yêu cầu thay đổi Chấp hành viên trong trường hợp có căn cứ cho rằng Chấp hành viên không vô tư khi làm nhiệm vụ;
• Ủy quyền cho người khác thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình;
• Chuyển giao quyền được thi hành án cho người khác;
• Được miễn, giảm phí thi hành án trong trường hợp cung cấp thông tin chính xác về điều kiện thi hành án của người phải thi hành án và trường hợp khác theo quy định của Chính phủ;
• Khiếu nại, tố cáo về thi hành án.

- Người được thi hành án có các nghĩa vụ sau đây:

• Chấp hành nghiêm chỉnh bản án, quyết định;
• Thực hiện các quyết định, yêu cầu của Chấp hành viên trong thi hành án; thông báo cho cơ quan thi hành án dân sự khi có thay đổi về địa chỉ, nơi cư trú;
• Chịu phí, chi phí thi hành án theo quy định của Luật này.

Quyền, nghĩa vụ của người phải thi hành án

- Điều 7a quy định về các quyền của người phải thi hành án như sau:

• Tự nguyện thi hành án; thỏa thuận với người được thi hành án, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan về thời gian, địa điểm, phương thức, nội dung thi hành án; tự nguyện giao tài sản để thi hành án;
• Tự mình hoặc ủy quyền cho người khác yêu cầu thi hành án theo quy định của Luật này;
• Được thông báo về thi hành án;
• Yêu cầu Tòa án xác định, phân chia quyền sở hữu, sử dụng tài sản; yêu cầu Tòa án giải thích những điểm chưa rõ, đính chính lỗi chính tả hoặc số liệu sai sót; khởi kiện dân sự để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình trong trường hợp có tranh chấp về tài sản liên quan đến thi hành án;
• Chuyển giao nghĩa vụ thi hành án cho người khác theo quy định của Luật này;
• Yêu cầu thay đổi Chấp hành viên trong trường hợp có căn cứ cho rằng Chấp hành viên không vô tư khi làm nhiệm vụ;
• Được xét miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án; được xét miễn, giảm một phần hoặc toàn bộ chi phí cưỡng chế thi hành án theo quy định của Luật này;
• Khiếu nại, tố cáo về thi hành án.

- Người phải thi hành án có các nghĩa vụ sau đây:

• Thi hành đầy đủ, kịp thời bản án, quyết định;
• Kê khai trung thực tài sản, điều kiện thi hành án; cung cấp đầy đủ tài liệu, giấy tờ có liên quan đến tài sản của mình khi có yêu cầu của người có thẩm quyền và chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung kê khai đó;
• Thực hiện các quyết định, yêu cầu của Chấp hành viên trong thi hành án; thông báo cho cơ quan thi hành án dân sự khi có thay đổi về địa chỉ, nơi cư trú;
• Chịu chi phí thi hành án theo quy định của Luật này.

Quyền, nghĩa vụ của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan 

- Theo Điều 7b Luật THADS 2008, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có các quyền sau đây:

• Được thông báo, tham gia vào việc thực hiện biện pháp bảo đảm, biện pháp cưỡng chế thi hành án mà mình có liên quan;
• Yêu cầu Tòa án xác định, phân chia quyền sở hữu, sử dụng tài sản; yêu cầu Tòa án giải thích những điểm chưa rõ, đính chính lỗi chính tả hoặc số liệu sai sót; khởi kiện dân sự để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình trong trường hợp có tranh chấp về tài sản liên quan đến thi hành án;
• Khiếu nại, tố cáo về thi hành án.

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có nghĩa vụ thực hiện nghiêm chỉnh các quyết định, yêu cầu của Chấp hành viên trong thi hành án; thông báo cho cơ quan thi hành án dân sự khi có thay đổi về địa chỉ, nơi cư trú.

Dịch vụ Luật sư tư vấn, Luật sư tranh tụng của Luật Trường Minh Ngọc

Xem thêm >> Thỏa thuận trọng tài thương mại và các vấn đề liên quan

Xem thêm >> Thoả thuận Trọng tài vô hiệu khi nào?

Trên đây là những giải đáp của chúng tôi về vấn đề Thi hành án dân sự và những điều cần biết chỉ mang tính tham khảo, không phải là ý kiến tư vấn để giải quyết một vấn đề cụ thể. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, vui lòng liên hệ cho chúng tôi:

Liên hệ qua Hotline:

• Hotline 1: 093 694 1658 (zalo)
• Hotline 2: 0939 593 486 (zalo)

Liên hệ qua Facebook: Luật Trường Minh Ngọc

Liên hệ trực tiếp tại văn phòng: Tầng 3, 68 – 70 Hoàng Diệu, Phường 13, Quận 4, Tp. Hồ Chí Minh

*Lưu ý: Nội dung tư vấn trên đây chỉ mang tính tham khảo. Tùy từng thời điểm và đối tượng khác nhau mà nội dung tư vấn trên có thể sẽ không còn phù hợp do sự thay đổi của chính sách pháp luật. Mọi thắc mắc, góp ý xin vui lòng liên hệ về email: infotruongminhngoc@gmail.com.